Droogte: wat is de link met drinkwater?

Heeft de droogte impact op ons drinkwater? Wij zochten het uit!

Boeren zetten zich schrap voor de droogte. Zwembadjes lopen met het warme weer vol. In Overijse kwam er in mei 2020 even geen water uit de kraan. Best verontrustend en ook de aanleiding tot heel wat vragen over drinkwater. We geven je hier wat context mee over deze problematiek. Belangrijkste boodschap: minder water drinken is NIET de oplossing! Wat dan wel? In dit artikel vind je straffe cijfers en tips met indrukwekkende impact. 

Waarom is er droogte?

We horen het steeds vaker: het is verontrustend droog voor de tijd van het jaar. Om te begrijpen waarom, moeten we naar het grotere plaatje kijken. De complexiteit is groot - te groot voor dit artikel - maar de hoofdlijnen zijn deze: ons waterbeheer, klimaatverandering en het gebruik van (drinkbaar) water. En dan is er ook nog het “lekkage” probleem van onze waterleiding dat we even willen aanstippen…

1) Waterbeheer 


Eerst iets over ons waterbeheer. Geen simpele opdracht: je wil niet teveel water op een plaats, maar ook niet te weinig. We kunnen niet kiezen waar de regen valt, maar regenwater kan je wel in “goede banen leiden”. Tot nu was ons waterbeheer er vooral op gericht om water zo snel mogelijk naar zee te krijgen. Daarbovenop ligt er ook heel veel beton in België. Twee redenen waarom regenwater vandaag de dag niet goed in de grond kan sijpelen en er te weinig buffer beschikbaar is voor als het lang niet regent. Daar moet iets aan veranderen, wat niet altijd makkelijk of snel te realiseren is. 

Clarico-Text-Image

2) Klimaatverandering

De vraag die zich dan stelt: Wat heeft klimaatverandering te maken met de huidige droogte? Wetenschapsblad EOS geeft een genuanceerd beeld: “Het antwoord daarop is niet eenvoudig: droogte kan immers ook zonder klimaatverandering optreden. Een analyse van het ‘World Weather Attribution’ netwerk, stelt dat de huidige droge en warme periode verschillende keren meer waarschijnlijker is door het veranderende klimaat.” We laten de conclusie aan jou. 

Clarico-Image-Text

3) Het gebruik van (drinkbaar) water 


En dan is er nog het water dat we allemaal verbruiken zonder het zelf te drinken. Rechtstreeks verbruik zoals zwembaden vullen en planten besproeien. Maar ook onrechtstreeks verbruik, met name het gebruik van water om bijvoorbeeld een jeansbroek te maken en onze voeding te produceren. Wist je dat er voor 1 kg rundvlees 15.000 liter water nodig is? En dat 1 hamburger gelijk is aan een maand douchen? Zo zijn er heel wat zaken die erg veel water vragen. 

Kan jij dan iets doen? Ja, vanzelfsprekend. Zelfs met kleine veranderingen kan je duizenden liters water besparen: geen voedsel weggooien, een koffie minder per dag drinken en alleen nog maar kladpapier gebruiken bijvoorbeeld, bespaart wekelijks meer dan 2000 liter. (Nee, geen nul teveel getypt, het is echt zoveel!) Via deze simpele test leer je er meer over. 

Impact van de droogte op ons drinkwater?

Ons drinkwater wordt voor de helft uit grondwater gewonnen en voor de helft uit oppervlaktewater (= regenwater dat uit rivieren, spaarbekkens, etc. wordt opgepompt). Onder andere de droogte van de voorbije jaren zorgde voor een lager grondwaterpeil. Te weinig regen zorgt ook voor minder oppervlaktewater, dat bovendien van slechtere kwaliteit is. (Meer info via de VMM) Minder oppervlakte- en grondwater heeft dus een impact op wat er uit de kraan komt. Dit gecombineerd met de verschillende toepassingen waar we kraantjeswater, wat eigenlijk drinkwater is, voor gebruiken maakt. Ook daar ligt een enorme impact. Alles wat je kan doen met regenwater spaart ook enorm veel drinkwater uit!

Ohja, en dan zijn er ook nog de lekken in onze waterleiding


Vooraleer het water uit je kraan komt, heeft het een hele weg afgelegd. In dat netwerk van toevoer- en distributieleidingen zitten in Vlaanderen gaten. Letterlijk. In 2018 werd er op vraag van de toenmalige milieuminister berekend dat er per jaar 168 miljoen liter drinkwater weglekt. Ter vergelijking: dat zijn om en bij 67 olympische zwembaden per dag. Elke watermaatschappij heeft een actieplan om dit verder te beperken. Wil je zelf eens checken hoe het daarmee staat? Vraag het hen! (En laat het ons zeker weten.) Wie je watermaatschappij is, hangt af van waar je woont en kan je op via de VMM website opzoeken.  

Clarico-Text-Image

Zelf minder drinken is niet de oplossing!

Water is letterlijk de bron van ons leven. Het is zo belangrijk omdat het ons oplos-, transport- en reinigingsmiddel is. Water transporteert en verdeelt voedingsstoffen, handhaaft de druk in onze cellen en regelt de temperatuur van ons lichaam. De afscheiding van giftige stoffen via de nieren, darmen, huid en longen zijn alleen mogelijk dankzij water. Om dit allemaal te kunnen, heeft je lichaam ongeveer elke dag 2 liter drinkwater nodig. In vergelijking met de cijfers hierboven dus peanuts. Door zelf minder water te drinken, kan je aan het droogteprobleem dus niets veranderen. Daar zijn andere manieren voor. 

Flessenwater drinken? Maakt het waterprobleem groter.

Flessenwater heeft een enorme impact op het milieu. Naast energieverbruik, CO2 productie enzovoort heeft flessenwater ook impact op het verbruik van water en dus rechtstreeks op het droogteprobleem. Het proces om 1 liter water in een plastic fles te maken bijvoorbeeld, kost 6 liter water om het te produceren. Ook bij glazen flessen wordt er veel extra water gebruikt om de flessen te reinigen en te spoelen. Meer flessenwater drinken, zodat je water uit de kraan zou sparen, is dus een redenering die niet klopt. Je maakt het droogteprobleem alleen groter met flessenwater. 


Vond je dit artikel nuttig? Heb je nog een aanvulling? Ga je aan de slag om minder water te verbruiken? Deel het met onze community op Facebook

Further reads waar je meer informatie vindt:

  1. Onze blog over de Blue Deal - het Vlaamse waterplan (in samenwerking met Davy Huygen)

  2. Informatiepagina over water dan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)

  3. Waterfootprint van vlees (Stichting vlees.nl en Cowspiracy

  4. Betonrapport uit 2018 (Natuurpunt)

  5. Impact van flessenwater op het milieu, waaronder ook waterproductie (Plasticoceans)

  6. “Twee avonden geen druppel water uit de kraan op verschillende plaatsen in Overijse, inwoners mogen tuinen niet meer besproeien” (HLN)

  7. “Verontrustend droog zo vroeg op het jaar: ‘Als we nu niets doen, zitten we straks met grote problemen’” (VRT nieuws)

  8. “67 olympische zwembaden aan drinkwater lekken elke dag weg in Vlaanderen” (HLN)

Gratis Webinar “Welk drinkwater is gezond?”

Informatie over drinkwater is best verwarrend. In onze online sessies van een uur krijg je een onderbouwde uitleg over de verschillende aspecten: gezondheid, smaak, milieu en kostprijs. Bart licht zowel de situatie voor kraantjeswater, als voor flessenwater toe. 

Wat is de milieu impact van flessenwater?